Eugiko Katadera dantza

Jadanik egiten ez den aulki dantza bat da.

R.M. Azkuek «Kadira dantza» izenarekin hainbat partitura argitaratu zituen. Bat ere ez zen Esteribarkoa, baina aipatzen du:

Hay quien llama Katadera-dantza (en Eugi, de Esteribar) [Badago nork Katadera-dantza deitzen duenik (Eugin, Esteribarkoa) (Azkue, 1990, 323)

Ematen duen deskribapena Alkozko Silla dantzarena da, baina pentsa genezake Eugirako ere balio duenik.

Bestela, dantza honen deskribapena M. José Subizak eman zigun Dantzariak aldizkarian Esteribarko jaiei buruzko lan batean (Subiza, 1987, 40). Eugiko deskribapena «Juego de las Sillas (Silla danza)» atalean ematen du:

En Eugui era practicado por muchachos a partir de los 18 años. Hace 70 años se realizaba los domingos, dentro de la posada. Se necesitaba un «chunchunero» o «chistulari». Se colocaban tres sillas, en línea recta dejando un espacio entre ellas. Los jóvenes tantos como sillas, debían levantarse y bailar según el ritmo de la música. Los dantzaris bailaban serpenteando entre las sillas, de manera que no pudieran encontrarse de frente. Para evitarlo el último, en vez de dar la vuelta por detrás de la última silla, se volvía en la penúltima, quedándose el primero de la fila. Poco a poco la música tocaba más deprisa y los jóvenes tenían que seguir este ritmo. El jugador que se equivocase al dar la vuelta o no siguiese el ritmo, perdía. Este baile ha pasado por diferentes etapas desde hace 60 ó 70 años, cuando fue muy conocido; después permaneció en el olvido y estos últimos años se vuelve a bailar en las fiestas patronales de Eugui [Eugin 18 urtetik gorako mutilek praktikatzen zuten. Duela 70 urte igandeetan egiten zen, ostatu barruan. «Txuntxunero» edo txistularia behar zen. Hiru aulki zeuden jarrita, lerro zuzenean, eta tarte bat haien artean utzirik. Gazteek, aulkiak adina, altxatu eta dantzatu behar zuten musikaren erritmoaren arabera. Dantzariak aulki artean sigi-saga ari ziren dantzan, aurrez aurre ezin topatzeko moduan. Azkena, azken aulkiaren gibeletik jiratu beharrean, azken-aurrekoan jiratzen zen, ilarako lehena geratuz. Apurka-apurka, musika azkarrago jotzen zen, eta gazteek erritmo horri jarraitu behar zioten. Buelta ematean erratzen zen edo erritmoari jarraitzen ez zion jokalariak galdu egiten zuen. Dantza honek hainbat etapa iragan ditu azken 60 edo 70 urteetan, oso ezaguna izan zenetik; gero ahaztuta egon zen eta azken urte hauetan Eugiko herriko jaietan dantzatzen da berriz ere] (Subiza, 1987, 40).

Subizaren informatzailea Iragikoa zen eta lana argitaratzen den momentuan 63 zituen (Subiza, 1987, 39).

Subizak dantza honen partitura ematen du, baina dantzaren hasiera besterik ez da, Azkuek (1922, 323) Lekunberriko Kadira dantzarako edo Ultzamako Silla dantzarako ematen dituen lehendabiziko konpasak, dantzaren lehen zatiarenak, alegia.