Jadanik ez da dantzatzen. Ingurutxoa erlojuaren orratzen kontrako norabidean eta bikotez osatutako biribilean dantzatzen den dantza multzo bat da. Bera izenak biribilean dantzatzeari egiten dio erreferentzia. Ingurutxoa osatzen duten dantzak tradizioaren egoeraren arabera osatua dago, hori herriaren arabera aldatzen delarik. Alkotzen soka dantza, zortzikoa, pañolo dantza eta ingurukoak osatzen dute.
FITXA ERAIKITZE LANETAN
Ingurutxoa
Danza en círculo abierto y sentido antihorario, que se baila en parejas. Suele estar compuesta por varios movimientos coreográficos diferentes que, debido a sus diferentes ritmos, pueden ser consideradas diferentes danzas. De hecho, debido a los diferentes estados de la tradición, raramente llegan hasta nosotros los ciclos completos y son partes de ellos los que llegan a nuestros días. Algunos autores estiman que los ingurutxos formarían parte de otro complejo más amplio en el que se incluirían las soka dantzak. El ingurutxo, bajo sus diferentes denominaciones, ha sido el baile social por excelencia en la mayor parte de la montaña navarra, dándose algunas de sus manifestaciones más notables fuera de ella, como es el caso del Baile de la Era-Larrain dantza, de Estella. El ingurutxo llega muy debilitado a la guerra de 1936, cuando se pierde en gran parte de su espacio. Desde finales de la década de 1970, el ingurutxo se expande por toda la geografía vasca debido a la popularidad del Baile de la Era estellés.
Ingurutxoa
Ingurutxoa zirkulu irekian, erlojuaren kontrako norabidean, eta bikoteka egiten diren dantzak ditugu. Dantza hauek beste dantza edo mugimendu koreografiko batzuek osatuak izaten dira, zeinak erritmo ezberdinak dutenez gero, dantza desberdintzat onar genitzakeen. Izan ere, aditu batzuen arabera, ingurutxoak beste dantza talde konplexuago baten barnean kokatu beharko lirateke: soka dantzekin batera sortzen den zikloa, hain zuzen. Ingurutxoa, izenak izen, Nafarroako mendialde gehienaren gizarte-dantza garrantzitsuena izan da. Hala ere, beste garaiotako balizko hedadura zabalagoaren lekuko oso salbuespen bitxia daukagu Lizarran mantendu den ingurutxoarekin, Larrain Dantzarekin. Ingurutxoa oso ahul heltzen zaigu aurreko mendaren lehendabiziko hamarraldietara eta 36ko gerrak akitzen du toki gehienetan. Hala baina, 70ko hamarkadaren azkenengo urteetan hasten da berriz ere euskal geografian zehar zabaltzen Lizarrako Larrain Dantzaren arraskatari esker.
OSKOZKO INGURUTXOA
FITXA ERAIKITZE LANETAN