Bandera dantza San Pedro egunean, ekainaren 29an, mezaren ondoren, eta Bestaberri egunean, prozesioaren barnean, plazan dantzatzen da. Banderaria txistularien ondoan egoten da. Plazan, agintariak dauden tokitik aurrez aurre, bertze aldean. Dantzak bi zati ditu. Lehendabizikoari Banderaren paseoa deitzen omen zaio. Soinua hasten denean, banderariak burua makurtzen du, erreberentzia eginez, eta aitzinerat, agintarienganantz abiatzen da. Bide erdian bigarren erreberentzia bat egiten du eta...irakurri gehiago
Bandera dantza San Pedro egunean, ekainaren 29an, mezaren ondoren, eta Bestaberri egunean, prozesioaren barnean, plazan dantzatzen da. Banderaria txistularien ondoan egoten da. Plazan, agintariak dauden tokitik aurrez aurre, bertze aldean. Dantzak bi zati ditu. Lehendabizikoari Banderaren paseoa deitzen omen zaio. Soinua hasten denean, banderariak burua makurtzen du, erreberentzia eginez, eta aitzinerat, agintarienganantz abiatzen da. Bide erdian bigarren erreberentzia bat egiten du eta agintarien tokira heltzen denean, hirugarrena. Hirugarren erreberentzia hori egiten duelarik gibelera jotzen du eta plaza erdian kokatzen denean azken bat egiten du. Bigarren zatia hasten da orduan: banderaren dantza. Banderariak, eskuin-ezker dantzatzen du bandera, bere buruaren gainetik baina lurretik hurbil eta hau ukitu gabe. Banderaren dantza bukatzen denean banderaria aitzina jotzen du agintariak agurtzera eta gero itzultzen da bere tokira hasierako zeremonia bere egiten eta beti agintarien aurrez aurre, inoiz ez bizkarra emanez.
Francisco Eraso, Aita Donostia eta Patxi Arraras dira dantza honen berri ematen digutenak. Testurik zaharrena Erasorena da eta Bandera dantza egiten zen giroaz eta momentuaz mintzatzen zaigu. Ematen duen deskribapena eta egun egiten dena bat datoz bere orokorrean. Bere testua bi argitalpenetan agertzen da, 1990ean eta 1996an, baina 1979ko urriaren data darama. Testuaren aditzak orainaldian idatzita daude eta pentsa genezake urte haietako deskribapena egiten digula.
Francisco Eraso, Aita Donostia eta Patxi Arraras dira dantza honen berri ematen digutenak. Testurik zaharrena Erasorena da eta Bandera dantza egiten zen giroaz eta momentuaz mintzatzen zaigu. Ematen duen deskribapena eta egun egiten dena bat datoz bere orokorrean. Bere testua bi argitalpenetan agertzen da, 1990ean eta 1996an, baina 1979ko urriaren data darama. Testuaren aditzak orainaldian idatzita daude eta pentsa genezake urte haietako deskribapena egiten digula.
Dantzatzen den egunari buruz, Donostiak soilik Bestaberri eguna aipatzen du. Hala ere, hori da egunetako bat. Bestaberriz aparte, Jesusen Bihotz Sakratuaren egunean ere egiten zen usadioz eta “San Pedro egunean (ekainaren 29an)... 1972 edo 1973tik agintarien aurrean Bandera dantzatzen da eliz ataritan” (Eraso, 1990, 12). Aipatu bi egun horiek segidan ospatzen ziren, astebeteko tartearekin.
Bestaberri egunean Udala joaten zen elizara aurrean txistulariak eta Bandera zihoazela. Bandera zinegotzi banderariak (“concejal abanderado”) eramaten zuen. Meza bukatuta prozesioa egiten zen herriaren barna, palioaren aurrean Bandera doalarik. Bear-zana frontoian aldare bat jartzen zen eta apezaren benedikazioaren ondoren Bandera dantza egiten da:
Mientras suena la introducción, el abanderado sale al centro de la plaza portando la Bandera y hace tres genuflexiones ante el Santísimo, la primera en donde se ha situado al salir, la segunda avanzando unos pasos hacia el altar y la tercera retrocediendo para al término de la introducción, desplegar la Bandera y bailarla al son del chistu. Al finalizar la melodía propia del baile, el chistu repite la introducción y el abanderado pliega la Bandera, repite el ceremonial de las genuflexiones y después de haber rendido ante el Santísimo al hacer la tercera genuflexión, permanece en el mismo sitio en tanto que se reanuda la procesión y se incorpora al lugar que le corresponde (Eraso, 1990, 12).
Bandera elizan geratzen da Jesusen Bihotz Sakratuaren eguna arte. Egun horretan, arratsaldean eta mezaren ondoren, bertze prozesio bat egiten da eta bukatzen denean, elizaren atarian, Bandera dantza egiten da berriz. Dantza bukatuta agintarien segizioa egiten da udaletxeraino, aurrean txistulariak eta Bandera joaten direlarik.
Donostia ez da sartzen ingurugiroaren deskribapenean, baina bai dantzarenean:
Tres reverencias yendo para adelante, y otras tres yendo para atrás, en los lugares señalados [en la partitura]...
1º En el ⅜, tres saludos de derecha a izquierda y otros tres de izquierda a derecha, rasando la bandera el suelo.
2º Tres pasos de bandera de derecha a izquierda y otros tres de izquierda a derecha, por encima de la cabeza.
3º Tres saludos de derecha a izquierda y otros tres de izquierda a derecha, rasando el suelo, como antes.
Luego pliegan la bandera y hacen las 6 reverencias del principio, rindiendo por último la bandera. Se hace el día de Corpus (Donostia, 1984, 2136).
Ezberdinatasun nagusia Erasoren deskribapenarekin alderatuta, belaunikatzeetan dago. Izan ere, Donostiak dio banderariak burua makurtzen duela (orain egiten den erara), ez du belaunikaldiak aipatzen. Bertzaldetik ere, Donostiak oso zehatz erraten digu bandera nola dantzatzen den. Orain ez da, derrigorrez, horrela egiten. Lehendabiziko eskuin-ezkerreko hiru agur horiek bere horretan diraute, baina bigarren momentu batean lau aldiz pasatzen da bandera banderariaren gainetik norabide bakoitzean eta horrek laburtzen du banderaren hirugarren partea.
Arraras bat dator Erasorekin belaunikaldien kontuarekin, baina zehazten du:
Al comenzar la música… hace una genuflexión llevando la bandera en posición vertical, a continuación da tres pasos hacia el Santísimo para hacer una nueva genuflexión, y otros tres más para terminar con otra genuflexión con ambas rodillas.
Puesto en pie y andando hacia atrás, sin dar la espalda al Santísimo, se repiten los mismo pasos y genuflexiones anteriores teniendo en cuenta que la última de las genuflexiones ha de ser hecha, precisamente, en el mismo lugar en que se hizo la primera… el día del Corpus las genuflexiones se hacen con ambas rodillas y el día del Sagrado Corazón con una solamente.
Puesto nuevamente en pie al terminar la última genuflexión, despliega la bandera para iniciar [la Danza de la Bandera] (Arrarás, 1987, 112)
AURKEZPENA
Bandera dantza San Pedro egunean, ekainaren 29an, mezaren ondoren, eta Bestaberri egunean, prozesioaren barnean, plazan dantzatzen da. Banderaria txistularien ondoan egoten da. Plazan, agintariak dauden tokitik aurrez aurre, bertze aldean. Dantzak bi zati ditu. Lehendabizikoari Banderaren paseoa deitzen omen zaio. Soinua hasten denean, banderariak burua makurtzen du, erreberentzia eginez, eta aitzinerat, agintarienganantz abiatzen da. Bide erdian bigarren erreberentzia bat egiten du eta...irakurri gehiago
Francisco Eraso, Aita Donostia eta Patxi Arraras dira dantza honen berri ematen digutenak. Testurik zaharrena Erasorena da eta Bandera dantza egiten zen giroaz eta momentuaz mintzatzen zaigu. Ematen duen deskribapena eta egun egiten dena bat datoz bere orokorrean. Bere testua bi argitalpenetan agertzen da, 1990ean eta 1996an, baina 1979ko urriaren data darama. Testuaren aditzak orainaldian idatzita daude eta pentsa genezake urte haietako deskribapena egiten digula.
...irakurri gehiago
Banderaria
Herriko bandera
MULTIMEDIA
Atorra eta praka zuriz. Lepoan zapi gorria. Oinetan kirol oinetako zuriak
Arrarás, Francisco (1987). Danzas e indumentaria de Navarra. Merindad de Pamplona (II). Institución «Príncipe de Viana», Pamplona.
Donostia, J.A. de (1994): Cancionero Vasco. Vol IV, Danzas. Donostia, Eusko Ikaskuntza. p. 2135.
Eraso Alduncin, Francisco (1996). Bailes típicos y otras costumbres de Santesteban. Cuadernos de etnología y etnografía de Navarra, 28(67), 33-48. Institución «Príncipe de Viana», Pamplona.
Eraso Alduncin, Francisco (1...irakurri gehiago