Aurreko Zortzikoa amaitzen delarik musikaren etena dago hurrengoari bidea emateko. Zortziko berria dantzatzeko bertze zortziko batzuk jotzen dituzte txistulariek. Dantzariek egiten duten urratsa ezberdina bada ere, zortziko honek badu berezitasun bat: egiten diren bi zubiak. Zortzikoa berdin hasten da baina musikaren lehengo errepikapenean atzeskuak eta bere bikotea batzen dituzten besoak altxatzen dute eta atzeratik aitzinerateko zubia hasten dira egiten. Gainontzeko dantzariak tokian, aitzinatu gabe dantzatzen dira eta zubia beren buruen gainetik pasatzen da, beti ere atzeskua barruko aldetik dantzatzen delarik. Sokan dauden dantzariak neskaren gibeletik joaten dira aurrera. Banan banaka hasten dira dantzan, orain aitzinesku bihurtutako dantzariari segituz. Dantzari guztiak atzetik joan direnean, zubi berri bat egiten du atzeskuak. Oraingo honetan kanpoko aldetik abiatzen da eta dantzariek bere lagunari segitzen diote.
Modu honetan bukatzen da bigarren zortziko hau. Atzeskua aitzinesku bihurtuta eta dantzari guztiak plazaren inguruan.
Antonio Goiak honela deskribatu zuen 1942an dantza hau:
...irakurri gehiago
Cuando se ha terminado toda la música del zortziko del aurresku se cambia de música; se toca otro zortziko cualquiera y el az-esku (el último) hace el puente con el pañuelo de su compañera y andando van pasando a todos los bailarines que sin soltar los pañuelos siguen tras la compañera del último. El az-esku va por el interior, el resto por fuera.
Al llegar al primer bailarín, este con su compañera hacen el arco o puente con el pañuelo y bajo él pasan todos los bailarines. Hecho esto se vuelve a tocar la música del zortziko del aurresku que empieza así [anotazio musikala]. Se toca un rato haciendo los saltos y vueltas, se cambia para hacer otra vez el arco y ponerse los que están en cola, en cabeza. Continúan bailando hasta colocarse frente a las autoridades cesando música y baile.
[Aurreskuaren zortzikoaren musika guztia amaitzen denean, musikaz aldatzen da; bertze zortziko bat jotzen da eta az-eskuak (azkenak) bere lagunaren zapiarekin zubia egiten du eta oinez, zapiak askatu gabe, dantzari guztien gainetik pasatzen dira, hauek azkenaren lagunaren atzetik jarraitzen dutelarik. Az-eskua barrutik doa, gainerakoa kanpotik.
Lehenengo dantzariarengana iristean, honek bere lagunarekin arkua edo zubia egiten dute zapiarekin, eta haren azpitik dantzari guztiak pasatzen dira. Hori eginda, aurreskuaren zortzikoaren musika jotzen da berriro, horrela hasten dena [anotazio musikala]. Tarte batean jauziak eta bueltak egiten dira, aldatu egiten da berriro arkua egiteko eta azken tokietan daudenak buruan jartzeko. Dantzatzen jarraitzen dute agintarien aurrean jarri arte, musika eta dantza amaituz] (Goya, 1942)
Goiak zalantza bat dauka. Ez daki zubiaren atzetik dantzariak dantzatzen ala ibiltzen joaten diren («bailan o andan?»). 1975ean ematen duen deskribapena berdintsua da. Musikari dagokionez dio «puede ser uno de los [zortzikos] que se tocan en el pueblo» (Goya, 1975, 5. o.). Atzeskuari orain «azken-esku» deitzen dio. Ez du argitzen dantzariak dantzan edo ibiltzen joaten diren atzeskuaren bikotearen atzetik. Zubi honen bukaeran:
Ahora va en cabeza el azken-esku y en cola el anciñ-esku. Se toca un rato, haciendo los saltos y vueltas que antes se han explicado.- Nuevamente se cambia de música para hacer otra vez los arcos o puentes y ponerse en cabeza y cola los que al principio estaban. (Es decir, se anula lo hecho, ocupando todos los dantzaris los puestos que inicialmente tenían) [Orain azken-eskua doa buruan eta ilaran anciñ-eskua. Tarte batez jotzen da, lehen azaldu diren jauziak eta bueltak eginez. -Berriro musikaz aldatzen da, berriz ere arkuak edo zubiak egiteko eta hasieran zeudenak buruan eta isatsean jartzeko. (Hau da, egindakoa desegiten da, dantzari guztiek hasieran zituzten postuak betez)] (Goya, 1975, 6. o.)
Urrutiak eta Unsionek zortziko honen errepikapenen segida zehatzagoa ematen digu:
6) 2º zortziko. El atzesku a la vez que baila comienza a avanzar mientras los demás esperan en el sitio hasta que les llegue el momento. El atzesku avanza por la izquierda del corro y todos los demás por la derecha. Al ir agarrados por el pañuelo el atzesku y su pareja, pasan sus brazos por encima de las cabezas de las demás parejas.
Si al llegar el momento en que todos se han movido excepto el antzinesku, que no se tiene que mover, se sigue dantzando sobre el sitio hasta acabar la música. El paso es el mismo que el anterior zortziko.
7) Se repite nuevamente el primer zortziko.
8) Se repite el segundo zortziko aunque esta vez es el antzinesku el que avanza para quedar en el mismo orden que antes
[6) 2. zortzikoa. Atzeskua, dantza egitearekin batera, aurrera egiten hasten da, bertzeak bere unea iritsi arte zain dauden bitartean. Atzeskua korroaren ezkerretik doa eta bertze guztiak eskuinetik. Atzeskua eta bikotekidea zapitik helduta doazela, besoak beste bikoteen buruen gainetik pasatzen dituzte.
Guztiak mugitu diren unea iristean, antzineskua izan ezik, hau mugitu beharrik ez baitago, musika amaitu arte lekuan dantzatzen jarraitzen da. Pausoa aurreko zortzikoaren berdina da.
7) Lehenengo zortzikoa berriro errepikatzen da.
8) Bigarren zortzikoa errepikatzen da, baina oraingoan antzineskuak egiten du aurrera lehengo ordena berean geratzeko] (Urrutia & Unsion, 1978, 1. o.).
Ezberdina da egun egiten dena: atzeskua aitzineskua bihurtzen delarik, ez du postu hori galtzen.
Dantza hau dantza ziklo honi dagokio:
BERAKO AURRESKUA
Ziklo hau osatzen duten beste dantza batzuk:
Sarrera
1. Mutil dantza
2. Mutil dantza
Agurra
Lehenbiziko Zortzikoa
Azeri-dantza
Fandagoa
Porrusalda
Biribilketa
