ARRARASKO ZOZO DANTZA

Dantzari buruzko lehendabiziko albistea Aita Donostiak ematen digu. 1912 urtean Arrarasko txuntxuneroari jasotako melodia, 1922an argitaratu zuen Euskal Eres Sorta liburuan. Melodia bera Larraundik igorri zioten 1934an, zehazki non jaso zuten esan gabe (Donostia, 1994, 1876). Zozo dantzaren melodia oinarri hartuta bere Acuarelas Vascas-etako bat sortu zuen.

Dantzaren deskribapena Patxi Arrarasek ematen digu. Bere gainerako obretan bezala, ez ditu bere iturriak aipatzen. Beraz, bere deskribapena «berrogeialdian» jarri behar da. Bestaldetik ere, ez du dantza hau egiten zen giroari buzuko inongo azalpenik ematen. Ez noiz egiten zen, ez non egiten zen ere. Bakarrik esaten digu «gizonezkoen dantza ikusgarria» dela (Arraras, 1987, 67). Dantzariak zortzi izan behar ziren edo zortziren multiploak.

Hurrengo deskripzioa Antonio Goyari zor diogu. Berak aitortzen du Arrarasek jadanik egin duela «ikasketa on bat» (Goya, 1990, 372). Baina bera, irakaslea lanbidez, uste du

que por su contenido preferentemente técnico, sólo con él, resulta imposible que los grupos pudieran aprender este baile [bere eduki nagusiki teknikoa dela eta, soilik berarekin ezinezkoa litzateke dantza taldeek ikastea] (Ibídem).

Hori izango da bere helburua: deskripzio ulergarri bat sortu, dantza taldeek ikasi ahal izateko. Goyak modu grafikoagoan ematen du deskribapena.

Bideoan erakusten den Zozo dantza Aiara Dantza Taldeak 2015ean, Amurrioko festetan emandako emanalditik jasota dago. Aiara Dantza Taldeak haur dantza, neskato umeen dantza gisa aurkezten badu ere, koreografikoki oso hurbil dago aurreko bi folkloristek esaten dutenetik.